GIÁO XỨ CẦN XÂY: Giáo phận Thái Bình 378 năm hồng ân Đức Tin

Giáo phận Thái Bình 378 năm hồng ân Đức Tin, 80 năm hình thành và phát triển

Mỗi người chúng ta đều khoác trên mình một quá khứ. Mang trong mình những trải nghiệm về một thời đã qua. Giáo phận Thái Bình cũng là một thực thể, mang trong mình những dấu ấn về một thời đã qua, với những nét riêng biệt, những biến cố, những sự kiện và những con người sinh sống trên nó làm nên Giáo phận Thái Bình hôm nay.

Nhắc đến Giáo phận Thái Bình (tỉnh Thái Bình và phần lớn tỉnh Hưng Yên), một mảnh đất yên bình, vùng đồng bằng châu thổ sông Hồng với những cánh đồng lúa bao la bát ngát đượm một màu xanh dịu dàng, những trái nhãn lồng thơm phức hay những ngôi chùa cổ kính. Thế nhưng, Thái Bình không chỉ dừng lại ở đó, đây còn là nơi có gần năm trăm ngôi thánh đường với những ngọn tháp chuông vươn mình giữa bầu trời xanh, minh chứng cho một niềm tin giữa thăng trầm bão tố. Đó là sức sống của niềm tin nơi những người tín hữu chất phác, hiền lành. Đó cũng là hoa trái của những hy sinh nơi các bậc tiền nhân lưu lại. Tất cả tạo nên một Giáo phận tràn đầy tinh thần yêu thương và hiệp nhất.

Với biến cố năm 1638, khi cha Felice Morelli đặt chân tới làng Bồ Trang đã làm nên lịch sử Giáo phận Thái Bình. Cuộc gặp gỡ đầu tiên giữa vị truyền giáo Dòng Tên người Ý với cư dân nơi đây đã trở thành cuộc gặp gỡ lịch sử, Hồng ân Cứu độ đã đến với người dân đất Chèo. Từ đây, Tin Mừng được lan rộng ra các làng khác. Cũng từ đây, hạt giống Tin Mừng đã âm thầm đơm bông kết trái, làm nên Giáo phận Thái Bình ngày nay.

Ngày 14/02/1670, Đức cha Lambert de la Motte đã triệu tập Công đồng đầu tiên của Giáo Phận Đàng Ngoài tại Phố Hiến, làm cho tên tuổi Hưng Yên có chỗ đứng trong đời sống Giáo hội Việt Nam. Công đồng như một dấu chỉ Chúa Thánh Thần đang hướng dẫn Giáo Hội Việt Nam trong thời kỳ phôi thai. Như một dấu chỉ của Ân sủng Thiên Chúa đã đoái thương ban cho Chiên đoàn Việt Nam nói chung, cho Giáo phận Thái Bình nói riêng, niềm tự hào được ôm ấp trong mình hạt giống ân sủng này.

Năm 1848, khi Tòa Thánh phân chia Giáo phận Đông Đàng Ngoài thành Giáo phận Đông và Giáo phận Trung. Giáo phận Trung bao gồm phần đất Giáo phận Bùi Chu và Giáo phận Thái Bình ngày nay. Từ trong lòng Mẹ Hội Thánh, Giáo phận Thái Bình được sinh ra như hoa trái nơi Lòng Thương Xót của Thiên Chúa. Ngày 09 tháng 3 năm 1936, với Sắc chỉ Praecipuas inter Apostolicas của Đức Giáo Hoàng Piô XI, Giáo phận Thái Bình chính thức được thành lập, bao gồm phần đất của tỉnh Thái Bình và một phần lớn của tỉnh Hưng Yên.

Dù được thành lập muộn nhất trong Giáo tỉnh Hà Nội, nhỏ bé về địa lý, non trẻ về lịch sử, nhưng Giáo phận Thái Bình có chung bề dày lịch sử và sẻ chia những biến cố thăng trầm của Giáo Hội Việt Nam. Nhất là Thái Bình – Hưng Yên đã đóng góp vào Vườn Vạn Tuế Việt Nam hàng ngàn Chứng Nhân anh dũng minh chứng đức tin của mình bằng máu đào. Trong số 117 Hiển Thánh tử đạo Việt Nam, Giáo phận Thái Bình có 19 Đấng. Và trong sổ bộ phong thánh ở Rôma còn ghi danh 510 Hiền phúc đang chờ ngày Giáo hội tôn vinh.

Qua 80 năm hình thành và phát triển, Giáo phận Thái Bình được chăn dắt bởi 6 vị mục tử tài đức, dốc cạn tâm sức và trí lực, hết mình vì đoàn chiên. Từ hình ảnh của vị giám mục tiên khởi, Đức Cha Gioan Casado Thuận, dong duổi ngược xuôi để xây dựng nền móng cho Giáo phận non trẻ. Thật là một Mục tử can đảm, một người cha hết mình với Giáo phận. Kế đến, Đức cha Santos Ubierna Ninh đứng vững giữa những giao động của thời cuộc; Chiên đoàn Thái Bình chẳng thể nào quên được Đức Cha Đaminh Đinh Đức Trụ - “Người Lính Tốt của Chúa Kitô” (Bonus miles Christi), “là Đinh là Thép mới” đã đứng thắng giữa trời chiều bão tố để con Thuyền Giáo phận hiên ngang vướt qua sóng gió. Đức Cha Giuse Đinh Bỉnh, người mục tử hiền lành đã làm cho Giáo phận lắng dịu và an vui. Tất cả các ngài đã an nghỉ trong Chúa, Đấng sẽ trao phần thưởng vinh quang cho các ngài.

Nếu Đức cha Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Sang đã đưa Giáo phận Thái Bình sang một trang sử mới với những thay đổi lớn lao, thì Đức cha Phêrô Maria Nguyễn Văn Đệ lại tiếp tục viết lên những mốc son chói lọi trong dòng chảy thời gian trên mảnh đất Thái - Hưng thân thương yêu dấu này.

Hôm nay, với Năm Thánh kỷ niệm 80 năm ngày thành lập, Giáo phận Thái Bình được đổi mới, được khoác trên mình những tấm áo mới, tấm áo của sự hiệp nhất, yêu thương và phục vụ. Với tấm lòng yêu mến đoàn chiên, và nguyện ước “Hãy cho tôi các linh hồn” (Da mihi animas), Đức cha Phêrô Maria Nguyễn Văn Đệ, đã không ngừng nỗ lực để mang đến nhiều lợi ích nhất cho tín hữu nơi đây. Thái Bình đã ăn sâu nơi trái tim nhân hiền của vị mục tử nhiệt thành.

Về với Giáo phận Thái Bình hôm nay, không ai lại không ngỡ ngàng trước những đổi thay to lớn mà Đức Cha Phêrô cùng với hơn 132.000 con tim Thái Bình đã và đang thực hiện. Hầu hết các nhà thờ đã được xây mới hay tôn tạo. Các đoàn hội đã được kiện toàn làm cho đời sống đức tin nơi các xứ họ sống động vươn lên một tầm cao mới. Công trình Nhà Chung vươn mình sừng sững giữa trời xanh như một minh chứng hùng hồn cho đức tin sống động. Công trình ấy là hoa trái của sự hiệp nhất, chung sức chung lòng của mọi thành phần Dân Chúa trong Giáo phận. Ngôi Nhà Chung Giáo phận đồ sộ thật, nhưng có lẽ cái đồ sộ của những khối vật chất không thể nào sánh bằng cái đồ sộ của tinh thần, của tình cha con đồng lòng. Cái vĩ đại ấy không được đo bằng khối lượng bê-tông hay sắt thép; nhưng đo bằng sự hy sinh nỗ lực của Đức Cha giáo phận, của quý cha và hàng trăm ngàn anh chị em giáo dân. Chính những người nông dân cần cù ‘một nắng hai sương’, chính bàn tay họ chứ không phải ai khác, đã xây nên Ngôi nhà chung vĩ đại. Chính những giọt mồ hôi của hơn 132.000 con dân Thái Bình đã viết nên trang sử đẹp đẽ và vinh quang cho Giáo phận Thái Bình dấu yêu.