Bangkok, Thái Lan (09.06.2024) – Một khóa tập huấn về dịch thuật văn bản mục vụ (Pastoral literature translation workshop) đã được tổ chức từ ngày 4 – 10.6.2024 tại Trung tâm Chăm sóc Mục vụ Camillô, quy tụ 48 tham dự viên từ các quốc gia Châu Á như Việt Nam, Hàn Quốc, Đài Loan, Ấn Độ, Myanmar và nhiều quốc gia khác.

Đại diện từ Việt Nam do Hội đồng Giám mục Việt Nam giới thiệu bao gồm linh mục Giuse Lê Công Đức, PSS (Đại Chủng viện Huế), linh mục Giuse Trần Văn Đỉnh (Giáo phận Phát Diệm), tu sĩ Phêrô Lê Minh Hải, OFM (Ủy ban Công lý và Hoà Bình), anh Phaolô Bùi Nguyên Tâm (Ủy ban Phụng tự). Khóa tập huấn này do Văn phòng Truyền thông Xã hội của Liên Hội đồng Giám mục Á Châu (FABC-OSC) phối hợp cùng các chuyên gia ngôn ngữ từ SIL International tổ chức, nhằm đào tạo và xây dựng năng lực dịch thuật cho các thành viên đến từ các ngôn ngữ chính của Châu Á.

Đào tạo nhân sự cho công tác dịch thuật & khắc phục bất lợi ngôn ngữ

Một trong những thách thức lớn đối với Giáo hội Á Châu là sự đa dạng ngôn ngữ và văn hóa. Nhiều quốc gia thành viên bị hạn chế trong khả năng giao tiếp tiếng Anh, ngôn ngữ chính thức của FABC, gặp khó khăn trong việc tiếp cận các tài liệu từ Vatican và chính FABC. Khóa tập huấn xuất phát từ nhận thức rằng Dân Chúa thường thiếu các tài liệu về Giáo hội bằng ngôn ngữ mẹ đẻ của họ. Đặc biệt, khi Hội nghị FABC 50 và Thượng Hội đồng về hiệp hành diễn ra, nhu cầu có các tài liệu mục vụ quan trọng bằng ngôn ngữ địa phương càng trở nên cấp thiết.

Để khắc phục điều này, FABC-OSC tổ chức khóa tập huấn nhằm xây dựng năng lực cho các dịch giả từ các ngôn ngữ chính của các quốc gia thành viên, giúp họ có thể dịch các tài liệu quan trọng của Giáo hội tốt hơn. Ngoài ra, ban tổ chức còn trang bị cho các tham dự viên kỹ năng dịch thuật một cách hệ thống và chuyên nghiệp, giúp họ hỗ trợ công tác mục vụ cần thiết cho các Giáo hội địa phương.

Thượng Hội đồng về tính hiệp hành

Đức Giáo hoàng Phanxicô mong muốn rằng tất cả Dân Chúa đều được lắng nghe và tham gia vào quá trình Thượng Hội đồng về tính hiệp hành. Khi Thượng Hội đồng diễn ra ở các cấp độ khác nhau, việc dịch các nội dung liên quan sẽ giúp người dân hiểu và tham gia vào quá trình này tốt hơn. Tại Đại hội Cấp châu lục vào tháng 2.2023, FABC-OSC đã hợp tác với Ban Thư ký Thượng Hội đồng để chuyển ngữ các thông cáo báo chí và tin tức sang khoảng 30 ngôn ngữ của Châu Á, giúp người dân tiếp cận thời sự Giáo hội một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Tăng cường công tác dịch thuật trong FABC

Kéo dài 5 ngày tại Bangkok với 25 chủ đề khác nhau về ngôn ngữ, các chuyên gia của SIL trang bị cho các tham dự viên những kỹ năng chuyên nghiệp và lối suy tư cần thiết để dịch các tài liệu mục vụ, thông điệp của Đức Giáo hoàng và các tài liệu Giáo hội. Theo các chuyên gia, một bản dịch tốt cần đáp ứng ba tiêu chí C.A.N: rõ ràng (clear), chính xác (accurate) và tự nhiên (natural). Với hy vọng rằng những tham dự viên sẽ trở thành những người có kỹ năng, góp phần nhân rộng mạng lưới dịch thuật trong tương lai, khóa tập huấn được tổ chức lần đầu tiên với những mục tiêu sau:

- Cải thiện chất lượng dịch thuật các văn bản mục vụ cho các Giáo hội địa phương.

- Cổ võ việc ưu tiên dịch thuật các tài liệu Thượng Hội đồng về tính hiệp hành.

- Tạo ra một mạng lưới các chuyên viên dịch thuật trong các ngôn ngữ chính của Châu Á.

- Đảm bảo Dân Chúa có thể tiếp cận các tài liệu mục vụ bằng ngôn ngữ mẹ đẻ của họ.

- Giải quyết các vấn đề phát sinh từ sự đa dạng ngôn ngữ trong FABC và thúc đẩy sự tham gia lớn hơn trong các sự kiện của Giáo hội.

Khóa tập huấn diễn ra với nhiều phiên làm việc tương tác, thảo luận nhóm theo ngôn ngữ hoặc theo nhóm hỗn hợp và thực hành trên các văn kiện của Giáo hội như Laudate Deum hay Tài liệu cuối cùng của Đại hội cấp châu lục của Giáo hội Á Châu về tính hiệp hành. Các tham dự viên đã cùng nhau chia sẻ những kinh nghiệm quý báu hay những khó khăn khi chuyển ngữ những tài liệu mục vụ hay tạo ra những cụm từ mới của Giáo hội cho ngôn ngữ bản xứ trong bối cảnh văn hóa xã hội đặc thù. Hy vọng rằng qua khóa tập huấn này, Dân Chúa sẽ có thể tiếp cận và hiểu tốt hơn các tài liệu mục vụ quan trọng bằng ngôn ngữ của mình, từ đó góp phần vào sự phát triển chung của Giáo hội tại Châu Á.

WHĐ (09.06.2024)